Τι είναι στ’ αλήθεια το «Τοπίο του είναι»;


Θα ήταν αδύνατο να μην δεχθώ την πρόσκληση-πρόκληση του …κυβερνήτη Ιωάννη Τράντα, να παρακολουθήσω την καινούρια δουλειά τής …υπερηχητικής ομάδος του, στον Βόλο, στην πατρίδα τους. Μεσολόγγι-Βόλος; Κάμποσα χιλιόμετρα και μάλιστα μεσοβδόμαδα. Τέσσερις ώρες παρά κάτι ήμουν εκεί, έτοιμος, με τις μηχανές μου φορτισμένες, να «παγώσω» τις στιγμές, να σχηματίσω το «κάδρο». Όχι, μην νομίσετε, δεν είμαι φωτογράφος, το ψώνιο μου είναι! Δεν είδα επίτηδες την πρόβα, ήθελα να γευτώ παρθένο τον Λόγο, παρθένα την Κίνηση, την Μουσική… Στην θέα τού προγράμματος μειδίασα κι άρχισα να μαντεύω... Η εύθραυστη Αντιγόνη, στο Μεσολόγγι –απ’ την παράσταση του «Αδάκρυτου» του Παλαμά-, κρατώντας την λύρα, φωτογραφία δική μου… Μπήκα στον χώρο κι αφέθηκα να ανακαλύψω και το δικό μου «είναι», στο τοπίο τού κόσμου. Αν μοιάζουμε σε κάτι με τον Τράντα, είναι ότι και οι δυο λέμε την αλήθεια, όσο κι αν πονάει. Και ξέρετε, η αλήθεια είναι μία κι έχει ένα μόνο πρόσωπο. Κι είναι και απλή και κατανοητή. Τουλάχιστον γι’ αυτούς που την μιλούν, που τους αφορά, που την αισθάνονται. Χάρηκα ιδιαιτέρως γιατί στον Βόλο «μύρισα» πολλούς στην παράσταση. Ο Έλλην Ιωάννης ξεκίνησε με πρωτότυπο αρχαίο κείμενο, Ύμνο Μουσών από τα «Ορφικά» και «Προμηθέα Δεσμώτη», του Αισχύλου. Παρουσίαση συγκλονιστική, υποβλητική… Η πορεία μόλις άρχιζε… Σεφέρης, Μπρέχτ, Καργάκος, Νεσίν, Παλαμάς, Πεντζίκης, Παπαδιαμάντης, Καβάφης, Απόστολος Παύλος, Γκάτσος, Αριστοφάνης, Δουρδουμπάκης, πέρασαν ντυμένοι απ’ τα χιλιάδες χρώματα του σκηνικού, μέσα απ’ το κορμί μας, σαν συμπαντική ενέργεια, σαν σε εξαγνισμό, σε καθαρμό του νου και του σώματος από πολλών χρόνων μαυρίλα κι εξαναγκασμό. Εξαναγκασμό να μην δούμε πως κι εμείς οι απλοί θεατές τής ζωής έχουμε δικαίωμα στο «είναι», πως κι εμείς είμαστε μέρος τής αεννάου ροής τού δικού μας αλλά θαυμαστού μικροκόσμου. Οι δύο ώρες και κάτι που διήρκεσε η παράσταση ήταν μια μεγάλη και βαθειά ανάσα μα και σίγουρο χαμόγελο, πως είμαστε ευφυή υποσύνολα ενός πάνσοφου συνόλου. Αρκεί ο καθένας μας να μπορέσει, μέσω τής προσωπικής του αναζήτησης, να ανακαλύψει πού βρίσκεται η δική του κουκίδα σ’ αυτόν τον αιώνιο σχεδιασμό.
Για την ομάδα τής … αγριοσυκιάς (Ερινεώς), τι να πω!! Άφθονο μεράκι, πίστη στην δημιουργία, απίστευτη συνεργασία, περισσή αποκοτιά, συνθέτουν ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ!! Κι υποκλίνομαι… Συγκλονιστικές ερμηνείες, που μας άφησαν όλους άναυδους, ήταν οι στατικοί μονόλογοι από την Μαρία Γώγου, την Ευαγγελία Κατούνια και τον Ευάγγελο Κακάλια, σε κείμενα των Σαράντη Καργάκου, Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη και Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη αντιστοίχως. Το εξαιρετικά δύσκολο του εγχειρήματος ήταν ακριβώς η στατικότητα των υποκριτών. Τεράστια σε όγκο και νοήματα κείμενα πλημμύρισαν με τον αψύ τους λόγο την αίθουσα, ήχησαν ως Ερινύες προς τους δικαστές-θεατές κι αυτοί ριγούσαν, την ώρα που τους έδειχνε το δάχτυλο. Κανείς τους-κανείς μας δεν τόλμησε να επιζητήσει λύτρωση. Η γλυκειά αρμονία των θαυμάσιων μουσικών που συνόδευαν τον αέρινο χορό έχεε μια ανεξήγητη χαρά στις ψυχές μας και μας νανούριζε «ήσυχα κι απλά». Η αέρινη Σοφία τίναζε το κορμί της και «ζωγράφιζε» κι όλοι ακολουθούσαν, γίνονταν μια φιγούρα, ένας χορός, ένα μεθύσι.  Άκου την Αντιγόνη! Λες κάπου στο ύψος τής σκηνής πως κρύφτηκε ένα αηδόνι. Κι άλλο κάπου αλλού, η Εριφύλη! Και μετά η Έλενα, η Δέσποινα, η Ευαγγελία, η Αλιέ, ο Γιώργος, ο Βαγγέλης, ο Γιάννης, όλα τ’ αηδόνια απ’ την αρχή…
Χάρηκα που αναγνώρισα την προσπάθεια μιας κυρίας από …άλλη εποχή να προσπαθεί να ενσωματωθεί σε κάτι όχι οικείο, κάτι …άλλο. Πρόκειται για την κυρία Μαραγκόζη, που βοήθησε στις μουσικές γέφυρες. Μεγάλη μου χαρά επίσης ήταν η παρουσία τού Πέτρου Δουρδουμπάκη, αυτού του σεμνότατου Καλλιτέχνη, ως επικεφαλής τής  μικρής ορχήστρας. Όσο για τον φίλο και αδελφό μου Κυριάκο Γκουβέντα, στο βιολί, κάθε φορά ανακαλύπτω και βαθύτερα πόσο προικισμένος μουσικός είναι και με πόσο πάθος υποστηρίζει κάθε τι το καινούριο, το ενδιαφέρον. Κι είναι ατέλειωτο το ενδιαφέρον τού Κυριάκου, πιστέψτε με.
Εντυπωσιασμένος δηλώνω και από το κοινό τού Βόλου! Παρ’ ότι η παράσταση υπερέβη σε διάρκεια τις δύο και κάτι ώρες, έμειναν όλοι ακίνητοι, όσο κι αμίλητοι στις θέσεις τους, ρούφηξαν κυριολεκτικά τον καταιγισμό τών σκηνών, που τους επέβαλε ο ασύλληπτος μαΐστωρ Τράντας και στο τέλος τους αποζημίωσαν όλους με ειλικρινέστατο χειροκρότημα. Ακόμα και το σμάρι τών νεαρών δεσποινίδων-μαθητριών έμεινε εκστατικό σε πολλά σημεία τής παράστασης. Μέχρι που εγκατέλειπαν το παιχνίδι με το κινητό τους!
Όσο για σένα βρε Ιωάννη, αναρωτιέμαι αν είχατε στον Βόλο «Πανηγύρι τ’ Αη-Συμιού» τι θα έφτιαχνες; Ή μήπως μετά τις τόσες φορές που έχεις έρθει στο Μεσολόγγι, «κόλλησες» μικρόβιο; Βεβαίως είναι και το θαυμαστό Πήλιο εκεί κοντά, με τις τόσες δροσιές και τα τόσα καθάρια ρεύματα. Καθάριο το μυαλό, καθάριο και το ρεύμα, πώς να μην γίνει «αγνό το κρασί»; Το μόνο που δεν έχουμε κάνει ακόμα είναι να συνεργαστούμε επί σκηνής. Βάλε μπροστά κι έφθασα…

Χρήστος Βλαχογιάννης
Καθηγητής Μουσικής
Μεσολόγγι